Książki
Ogród pełen światła. Pisarstwo Włodzimierza Odojewskiego w kontekstach – autobiografizm, autotematyzm i publicystyka
red. Alicja Przybyszewska, Dagmara Nowakowska
Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2023.
Poznańscy literaturoznawcy z podziwu godną konsekwencją od kilku lat realizują badania nad życiem i twórczością pisarza, wydawać by się mogło, już dobrze poznanego i opisanego. Twórczość autora „cyklu podolskiego” doczekała wszak wielu poważnych monografii, opracowań, drobnych przyczynków. A przecież kolejne tomy studiów wydawanych przez ośrodek (Zabezpieczanie śladów. Wokół życia i twórczości Włodzimierza Odojewskiego, Poznań 2018 oraz Zapomniane, nieuśmierzone… Pamięć, zapomnienie, trauma w twórczości Włodzimierza Odojewskiego, Poznań 2020) dowodzą, jak wiele jeszcze w dziele Odojewskiego do ujawnienia, odkrycia, prze-myślenia, prze-interpretowania, prze-pisania. Do tak systematycznych eksploracji zobowiązuje wielkopolskich badaczy nie tylko świadomość duchowego „legatu” (by nie mówić o „sile fatalnej”) pozostawionego krajanom przez Włodzimierza Odojewskiego, ale także materialne dziedzictwo w postaci osobistego archiwum przekazanego przez pisarza Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza. A w nim bogactwo dokumentów, rękopisów i brudnopisów twórcy, kolejnych wersji tekstów, materiałów niedrukowanych, listów do i od znaczących postaci emigracji. „Żniwo wielkie”, ale, inaczej niż w ewangelicznej przypowieści, „robotników” nie brakuje. Liczni „robotnicy” poznańscy, czego dowodzą przywołane powyżej monografie zbiorowe, mogli (i mogą) zawsze liczyć na wsparcie badaczy z innych polskich ośrodków akademickich, kwerendujących w „odojewskich” archiwaliach. […] Z pewnością należy już mówić o „cyklu poznańskim” badań nad twórczością autora „cyklu podolskiego”.
Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Sucharskiego
Zapomniane, nieuśmierzone… Pamięć, zapomnienie, trauma w twórczości Włodzimierza Odojewskiego
red. Alicja Przybyszewska, Dagmara Nowakowska
Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2020.
Pamięć, zapomnienie i trauma to najważniejsze kategorie, wokół których skupia się uwaga badaczy dzieła Włodzimierza Odojewskiego. Teksty w niniejszej książce zostały podzielone na trzy kręgi tematyczne. W dziale zatytułowanym Lektura ponowna refleksji poddano zarówno najważniejsze, jak i nieco mniej znane teksty autora Miejsc nawiedzonych oraz jego inspiracje czytelnicze. Drugą część książki poświęcono zagadnieniom natury tekstologicznej. Tom zamykają zaś rozpoznania biograficzne oraz wspomnienia o pisarzu, a także świadectwa czytelników, utrwalające ich własne, bardzo owocne spotkania lekturowe z dziełem Odojewskiego. Książka stanowi drugą publikację z cyklu monografii wieloautorskich, który zaplanowany został jako efekt regularnych spotkań naukowych poświęconych twórczości autora Zmierzchu świata; pierwszą z nich była książka Zabezpieczanie śladów. Wokół życia i twórczości Włodzimierza Odojewskiego (Poznań 2018).
Zabezpieczanie śladów. Wokół życia i twórczości Włodzimierza Odojewskiego
red. Alicja Przybyszewska, Dagmara Nowakowska
Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2018.
Publikacja jest pierwszą częścią zamierzonego cyklu monografii zbiorowych, które skoncentrowane będą wokół przekazanego przez Pisarza Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza osobistego Archiwum. Sama struktura tego Archiwum, charakter zgromadzonych tam zbiorów i bogactwo materiałów jeszcze niewykorzystanych stanowi wielką szansę dla literaturoznawstwa skupionego zarówno na odojewscianach, jak i na zagadnieniach życia literackiego drugiej połowy XX i początków XXI wieku w Polsce i na emigracji. Na tom składają się materiały różnorodne nie tylko pod względem merytorycznym i metodologicznym, ale także poświęcone rozmaitym obszarom problemowym związanym z osobą i dziełem Włodzimierza Odojewskiego: niedokończonym, zaniechanym lub istniejącym w różnych wariantach fragmentom prozatorskim, kluczowej dla tego pisarstwa problematyce pamięci, ściśle powiązanemu z pamięcią zagadnieniu melancholii, a właściwie głębszego, egzystencjalnego i historiozoficznego smutku bohaterów tej prozy, zagadnieniom komparatystycznym, zarówno w relacji literatura – literatura, jak i literatura – film, wreszcie pracom Odojewskiego występującego w roli krytyka. Oddzielny minidział przedstawionego zbioru stanowią teksty dotyczące doświadczenia biograficznego pisarza: artykuł o poznańskim okresie jego życia oraz dramatyczny w swej warstwie dokumentarnej tekst na temat działań aparatu bezpieczeństwa PRL wobec Włodzimierza Odojewskiego.
Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Fabianowskiego
Artykuły
Jerzy Borowczyk, Zmagania z początkiem. Przed-tekst wybranych opowiadań Włodzimierza Odojewskiego (na materiale z poznańskiego archiwum pisarza), „Forum Poetyki” 2020, nr 22, s. 26-51.
Jerzy Borowczyk, Nawroty i rozsunięcia. Nad brulionami opowiadań Włodzimierza Odojewskiego Nie można cię zostawić samego o zmierzchu oraz Jeżeli jeszcze kiedyś będę… (na materiale z poznańskiego archiwum pisarza), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2022, nr 1 (64), s. 519-559.
Jerzy Borowczyk, Opowiadania Włodzimierza Odojewskiego z lat 80. XX wieku w świetle korespondencji pisarza z Jerzym Giedroyciem i audycji w Radiu Wolna Europa, w: Ogród pełen światła. Pisarstwo Włodzimierza Odojewskiego w kontekstach – autobiografizm, autotematyzm i publicystyka, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2023.
Jolanta Nawrot, Kobiety w twórczości Włodzimierza Odojewskiego, w: Kobiecość na przestrzeni wieków, t. I, red. O. Letka-Spychała, K. K. Perużyńska, Olsztyn 2017.
Jolanta Nawrot, Włodzimierz Odojewski – pisarz i krytyk, w: Zabezpieczanie śladów. Wokół życia i twórczości Włodzimierza Odojewskiego, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2018.
Jolanta Nawrot, Włodzimierz Odojewski a poezja. Juwenilia, w: Zapomniane, nieuśmierzone… Pamięć, zapomnienie, trauma w twórczości Włodzimierza Odojewskiego, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2020.
Jolanta Nawrot-Sprysak, W obronie tego, co ważne. Ekspresja w publicystyce Włodzimierza Odojewskiego, w: Ogród pełen światła. Pisarstwo Włodzimierza Odojewskiego w kontekstach – autobiografizm, autotematyzm i publicystyka, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2023.
Dagmara Nowakowska, Geografia Włodzimierza Odojewskiego, „Slavica Iuvenum” 2014, t. XV, s. 266-272.
Dagmara Nowakowska, Poznańskie Archiwum/Pracownia Włodzimierza Odojewskiego, „Fraza” 2016, nr 4, s. 54-61.
Dagmara Nowakowska, Jolanta Nawrot, Jędrzej Krystek, Archiwum pisarskie W. Odojewskiego w świetle krytyki genetycznej. Rekonesans, w: Przed-tekstowy świat: z literackich archiwów XIX i XX wieku, red. M. Woźniak-Łabieniec, Łódź 2020.
Dagmara Nowakowska, Jolanta Nawrot, Jędrzej Krystek, Włodzimierz Odojewski’s writing archive in the light of genetic criticism. Initial study, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2019, nr 4 (55), s. 131-145.
Dagmara Nowakowska, Archiwum pisarza, topografia jego utworów i ich potencjał dydaktyczny. O dwóch opowiadaniach Włodzimierza Odojewskiego z Wielkopolską, Poznaniem i archiwum w tle, „Polonistyka. Innowacje” 2019, nr 9, s. 119-130.
Dagmara Nowakowska, Wielkopolska Włodzimierza Odojewskiego. Przyczynek do biografii, „Przegląd Wielkopolski” 2014, nr 105, s. 5-14.
Dagmara Nowakowska, Domy Odojewskiego. Pisarz w kręgu rodzinnym (Poznań, Kłecko, Szczecin), w: Zapomniane, nieuśmierzone… Pamięć, zapomnienie, trauma w twórczości Włodzimierza Odojewskiego, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2020.
Alicja Przybyszewska, Dagmara Nowakowska, Pisarz w archiwum. Prace nad poznańskim Archiwum Włodzimierza Odojewskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2019, nr 35 (55), s. 17-38.
Alicja Przybyszewska, Niewydane książki Włodzimierza Odojewskiego w poznańskich zasobach archiwalnych, „Przegląd Archiwalno-Historyczny” 2022, t. IX, s. 283-298.
Przybyszewska Alicja, Poznańskie lata Odojewskiego. Przyczynek do kalendarium życia i twórczości (i edycji książek zaniechanych), w: Zabezpieczanie śladów. Wokół życia i twórczości Włodzimierza Odojewskiego, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2018.
Alicja Przybyszewska, Włodzimierz Odojewski – Przemysław Bystrzycki. Miejsca wspólne, w: Ogród pełen światła. Pisarstwo Włodzimierza Odojewskiego w kontekstach – autobiografizm, autotematyzm i publicystyka, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2023.
Alicja Przybyszewska, Habent sua fata libelli. Z Archiwum Wydawnictwa Poznańskiego, „Kronika Miasta Poznania” 2023, z. 1, s. 211-224.
Wiesław Ratajczak, Odojewski i Conrad. Powrót do Miejsc nawiedzonych, w: Zabezpieczanie śladów. Wokół życia i twórczości Włodzimierza Odojewskiego, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2018.
Wiesław Ratajczak, Historia przyjaźni, portret pisarza. O Przełomie Janusza Krasińskiego, w: Ogród pełen światła. Pisarstwo Włodzimierza Odojewskiego w kontekstach – autobiografizm, autotematyzm i publicystyka, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2023.
Wiesław Ratajczak, Znaki i łzy. Trzy razy o Czapskim, w: Zapomniane, nieuśmierzone… Pamięć, zapomnienie, trauma w twórczości Włodzimierza Odojewskiego, red. A. Przybyszewska, D. Nowakowska, Poznań 2020.
Wiesław Ratajczak, Czapskiego i Odojewskiego lektura Guzików. Fragment recepcji wiersza Herberta, „Polonistyka. Innowacje” 2018, nr 8, s. 227-232.
